Mỗi đứa trẻ đều có tốc độ phát triển riêng. Kiên nhẫn, thấu hiểu và đồng hành sẽ giúp con tìm được con đường học tập phù hợp nhất. Trong hành trình lớn lên, có những em nhỏ không thể đọc trôi chảy như bạn, không viết được những nét chữ thẳng hàng, không tính toán nhanh, hay khó ghi nhớ những điều tưởng như rất đơn giản. Điều ấy không có nghĩa là con kém cỏi, lười biếng hay chậm phát triển. Đó có thể là rối loạn học tập đặc thù – một dạng khó khăn riêng biệt ảnh hưởng đến khả năng tiếp nhận và xử lý thông tin. Việc phát hiện sớm vô cùng quan trọng để trẻ nhận được hỗ trợ đúng cách.
Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp:
- Khó tập trung: Dễ xao nhãng khi học, khó duy trì chú ý trong thời gian ngắn.
- Khó khăn với trí nhớ: Quên nhanh, khó nhớ chuỗi thông tin hoặc hướng dẫn đơn giản.
- Khó đọc: Đọc chậm, nhầm lẫn chữ cái, không hiểu nội dung vừa đọc.
- Khó viết: Nét chữ rối, sai chính tả nhiều, viết chậm hơn so với bạn bè.
- Khó khăn với toán: Nhầm lẫn số, khó tính toán, khó hiểu các khái niệm toán học cơ bản.
- Khó hiểu – khó khai thác kiến thức: Phải mất nhiều thời gian để nắm bắt bài học, khó diễn đạt lại điều đã hiểu.
Mỗi biểu hiện khó khăn của trẻ không phải là giới hạn, mà là lời nhắc nhở chúng ta cần đồng hành với con bằng sự kiên nhẫn và yêu thương hơn nữa. Trường Mầm non Minh Trí B luôn coi trọng việc phát hiện sớm, đánh giá đúng và phối hợp chặt chẽ với gia đình để hỗ trợ trẻ theo cách phù hợp nhất.
* Liên kết giữa nhà trường và gia đình rất quan trọng
Dấu hiệu để nhận biết trẻ bị rối loạn học tập cần có biểu hiện của ít nhất một trong các triệu chứng sau ít nhất 6 tháng, mặc dù đã can thiệp: Đọc từ không chính xác hoặc chậm và tốn nhiều công sức (ví dụ: đọc to các từ đơn một). Khó hiểu ý nghĩa của những gì đọc (ví dụ: có thể đọc chính xác văn bản nhưng không hiểu trình tự). Khó khăn về chính tả (ví dụ: có thể thêm, bớt các nguyên âm hoặc phụ âm). Khó khăn với cách diễn đạt bằng văn bản (ví dụ: mắc nhiều lỗi ngữ pháp). Khó khăn trong việc nắm vững ý nghĩa số, các dữ kiện về số hoặc phép tính (ví dụ: hiểu kém về các con số). Khó khăn với lập luận toán học (ví dụ: gặp khó khăn nghiêm trọng trong việc áp dụng các khái niệm). Các kỹ năng học tập bị ảnh hưởng đáng kể đến học tập hoặc hiệu suất nghề nghiệp, hoặc với các hoạt động sinh hoạt hàng ngày (từ 17 tuổi trở lên, tiền sử ghi nhận những khó khăn trong học tập). Những khó khăn trong học tập bắt đầu ở tuổi đi học nhưng có thể không biểu hiện đầy đủ cho đến khi nhu cầu về các kỹ năng học tập bị ảnh hưởng đó vượt quá sự cố gắng của cá nhân...
Tiến triển của rối loạn này hoàn toàn có thể kéo dài đến lứa tuổi vị thành viên, hoặc người trưởng thành. Hậu quả đối với từng lứa tuổi sẽ có các dấu hiệu khác nhau. Trẻ bị rối loạn học tập dẫn đến thành tích học tập kém, ảnh hưởng đến sự tự tin của đứa trẻ. Khi lớn lên, bệnh nhân có thể bị đồng bệnh lý thứ phát, như: rối loạn lo âu, căng thẳng...
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chứng rối loạn học tập ở trẻ, trong đó có cả yếu tố di truyền và yếu tố môi trường. Giống như rối loạn phát triển khác, việc can thiệp là cả quá trình cần có sự hỗ trợ liên tục, kéo dài, bao gồm sự tham gia của bác sỹ tâm thần, bác sỹ chuyên khoa/chuyên gia ngôn ngữ, tâm lý, giáo dục... để hỗ trợ trẻ giảm thiểu tối đa ảnh hưởng của rối loạn. Khi có dấu hiệu nghi ngờ, cha mẹ nên đưa con đi khám để được chẩn đoán sớm. Phát hiện càng sớm càng giảm thiểu các ảnh hưởng tiêu cực đối với người bệnh.
Tiến sỹ, Bác sỹ tâm lý Trịnh Thanh Hương, Viện Sức khỏe tâm thần quốc gia chia sẻ: Thông thường rối loạn học tập chỉ làm ảnh hưởng đến kết quả học tập của trẻ, không ảnh hưởng đến các mặt khác của đời sống, vì thế nhiều bố mẹ chưa thực sự chú ý. Chỉ khi trẻ có các biểu hiện khác như: rối loạn cảm xúc, lo âu, trầm cảm, tăng động giảm chú ý..., người bệnh mới được gia đình đưa đến khám. Đồng thời, nhiều bậc cha mẹ than phiền về việc mất nhiều thời gian cho việc học của con, thậm chí có những trường hợp cha mẹ mâu thuẫn khi dạy dỗ con; dẫn đến bản thân cha mẹ kiệt sức, mệt mỏi, vô tình gây áp lực cho trẻ. Trẻ gặp áp lực khi đã cố gắng hết sức nhưng chưa đạt được kỳ vọng của bố mẹ, dần dần thiếu tự tin trong cuộc sống.
Trong các gia đình có sự quan tâm của phụ huynh sẽ phát hiện ra được những khó khăn trong việc học tập của trẻ. Mặc khác, vai trò của thầy, cô giáo cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện, thông tin thường xuyên tình hình học tập của trẻ đến phụ huynh. Việc tuyên truyền và liên kết giữa nhà trường và phụ huynh là hết sức quan trọng và cần thiết.
Việc chữa khỏi rối loạn học tập là không thể, tuy nhiên, phát hiện sớm và can thiệp kịp thời sẽ giúp thuyên giảm bệnh và bù đắp các hoạt động chăm sóc khác để trẻ có thể cân bằng trong cuộc sống - Tiến sỹ Trịnh Thanh Hương nói./.